“Een gereedschapsbib en materialenbank kunnen een grote duurzame én sociale meerwaarde in een gemeente opleveren” – Jenny Krabbe

Wat is er beter voor het functioneren van een groep actieve Groen leden uit Overijse dan een dagje samen uit! Op 28 januari bezochten we eerst MAAKbar, de gereedschapsbibliotheek in Leuven. Na een heerlijke lunch brachten we in de namiddag een bezoek aan de Materialenbank in Herent. Op beide plekken kregen we een boeiende rondleiding. Het enthousiasme en de inzet van de Leuvenaars werkte zeer aanstekelijk, dit willen wij ook in de Druivenstreek.

Deze gezellige en leerrijke uitstap kadert in de werking van de vorig jaar opgerichte werkgroep circulaire economie van Groen Overijse. Ons doel is om in de Druivenstreek hergebruik, herstel & delen te promoten. Hiermee verlagen we onze materialen- & koolstofvoetafdruk en verkleinen we de afvalberg! We werken aan een voorstel voor een lokaal materialenbeleid, waarin een lokale of regionale gereedschapsbib & materialenbank perfect passen!

Gereedschapsbibliotheek

In een gereedschapsbibliotheek kun je met een betalend abonnement, net als in een boekenbibliotheek, gereedschappen lenen die je maar af en toe nodig hebt. Ook voor kleinbehuisden of mensen met een klein budget kan dit interessant zijn. Het gereedschap is van goede kwaliteit en kan dienen voor renovaties, reparatie, verhuizingen of onderhoud van de tuin. Je kan bijvoorbeeld denken aan diverse soorten boren, een stoomapparaat voor behang, een hakselmachine, verkeersborden in de straat bij een verhuizing, noem maar op…
Je vindt gereedschapsbibs al in heel wat gemeenten, zoals: Brussel (Tournevie), Leuven (MAAKbar), Opwijk (De Werkbank), Tienen (‘t Deelateljee), Halle (Goegerief!), Berchem (GeriefBib), Schoten (Uitleendienst Geuzenvelden), Mechelen (Klusbib), Hasselt (Godkesbib en Deelfabriek), Kortrijk (Instrumentheek), Oostende (Uitleendienst Kringwinkel Kust), Gent (Pastory Uitleendienst).
De gereedschapsbib MAAKbar in Leuven begon van onderuit met een handjevol enthousiaste burgers en groeide uit tot veel meer dan alleen de bib. Er zijn nu verschillende initiatieven verenigd onder één dak in samenwerking met andere organisaties: gereedschapsbib, workshops, repaircafés, verkoop van circulaire producten. Voor textiel zijn er workshops en repaircafés in een ander pand. De organisatie draait vrijwel alleen op vrijwilligers en de meeste gereedschappen zijn giften.

In aanvulling op de fysieke gereedschapsbib bestaat er ook een online platform waar je in contact kunt komen met buurtbewoners die jou iets kunnen uitlenen/verhuren of omgekeerd: peerby.be
De gereedschapsbib kan een duurzame én sociale meerwaarde zijn voor onze gemeente en past helemaal binnen een beleid met klimaatambitie. Door de workshops en repaircafés wordt het sociale weefsel in de gemeente versterkt.

Materialenbank

Een materialenbank bestaat uit een fysieke ruimte & webshop voor gerecupereerd bouwmateriaal: resthout, metaal, isolatie, vloer, verlichting, sanitair, bakstenen, dakpannen, blauwe steen, klinkers, enz…. De materialen komen uit gebouwen die gesloopt of gerenoveerd worden, maar soms betreft het ook restpartijen op bouwwerven of giften van particulieren.
De materialenbank Leuven (Herent) startte met vrijwilligers, maar vandaag hebben zij enkele betaalde krachten, o.a een coördinator en drie schrijnwerkers die als zelfstandigen opdrachten kunnen uitvoeren met gerecupereerd hout, bijvoorbeeld het maken van een unieke prachtige tafel.
Het initiatief in Herent is momenteel voor 70% zelfbedruipend en voor 30% afhankelijk van subsidies. Er zijn workshops, zoals lassen, 3Dtekenen, reparatie van elektronica en je mag in het atelier gebruik maken van de machines tegen kleine betaling en na het volgen van een veiligheidscursus.
De materialenbank Leuven werkt samen met kringloopwinkels en sociale tewerkstellingsorganisatie ‘Wonen en werken’. Via sociale tewerkstelling worden mensen ingezet voor onder andere demontage- en recuperatiewerkzaamheden. Ook werkt Herent samen met andere materialenbanken, zoals Buurman in Antwerpen.
Materialenbanken kunnen tonnen bouwmaterialen redden van de afvalberg en passen perfect in het toekomstbeeld van een circulaire economie! Ons streven in Overijse is een kleine materialenbank op te starten, eventueel in samenwerking mét en misschien als bijhuis van de materialenbank in Herent. Wordt vervolgd!

Jenny Krabbe
Lid van Groen Overijse, werkgroep circulaire economie

Adressen en Informatiebronnen

MAAKbar, Stapelhuisstraat 13/15, Leuven, https://maakbar.org/index.php/nl/
Materialenbank, Klein Dalestraat 42, Herent
Bondbeterleefmilieu.be/projecten/gereedschap-van-voor-iedereen
Repair&Share. Be/toolkits
Gemeente voor de toekomst.be/toolbox/start-repairshare-lanceer-deel-en-repareerinitiatieven
Detransformisten.be
Opalis.be (overzicht handelaars in gerecupeerde bouwmaterialen in Benelux & Frankrijk)